Arbeidsbesparende technologie: mogelijkheden in kaart

Bedrijven in de bouw staan voor de uitdaging om de instroom van personeel te vergroten, uitstroom te verminderen en de skills van zittend personeel op peil te houden. Daarnaast zoeken bedrijven naar mogelijkheden om de arbeidsproductiviteit te verhogen.

Er zijn uit andere sectoren goede voorbeelden van het inzetten van arbeidsondersteunende technologieën. Het gaat daarbij om de inzet van technologieën die werk uit handen nemen en/of die medewerkers (cognitief en/of fysiek) ondersteunen bij het uitvoeren van taken.

Er is echter nog relatief weinig bekend over de mogelijkheden voor de bouw. Om die reden heeft TNO een verkennende studie uitgevoerd naar de mogelijkheden voor het inzetten van arbeidsondersteunende technologieën voor de bouw. Hiervoor zijn 9 bedrijven geïnterviewd, die verschillende partijen in de bouwketen vertegenwoordigen.

Met wel doel is dit ontwikkeld?

Het doel van deze verkenning is het in kaart brengen en onderbouwen waar kansen liggen voor de inzet van arbeidsondersteunende technologie in de hele bouwketen, waarmee een bijdrage geleverd kan worden aan:

• Verhogen van de arbeidsproductiviteit
• Slimmer organiseren van het werk rondom de beschikbare menskracht
• Vergroten van de efficiency van de samenwerking in de keten
• Ondersteunen van leven lang ontwikkelen van vakmensen
• Versnellen van leren en ontwikkelen op de werkplek (voor starters en ervaren vakmensen)
• Versnellen van kennisoverdracht van ervaren vakmensen naar starters of lager opgeleiden
• Mogelijk maken van instroom en ontwikkeling van nieuwe groepen
• Verminderen van fysieke en/of mentale belasting in het werk

Welke uitdagingen zijn er?

Het rapport benoemt de volgende uitdagingen:

• Het tekort aan ervaren vakmensen, in combinatie met de toenemende complexiteit van het werk en het feit dat veel kennis momenteel in de hoofden van deze ervaren vakmensen zit – waarvan een deel op termijn met pensioen gaat – vraagt om een herverdeling van werk, (digitaal) vastleggen van kennis/informatie, standaardisering waarbij ook minder ervaren werknemers (snel) inzetbaar ingezet kunnen worden.
• De druk op het verhogen van de efficiency en verlagen van doorlooptijden en kosten – met behoud van kwaliteit – vraagt om slimmer samenwerken tussen afdelingen en organisaties en nieuwe manieren van communiceren, waarbij optimaal gebruik wordt gemaakt van de mogelijkheden tot digitalisering en delen van beschikbare data.

Waar draagt het aan bij?

Arbeidsondersteunende technologie kan in potentie helpen om de kennis van ervaren vakmensen ‘te vangen’ in digitale ondersteuningsmogelijkheden en om deze kennis over te dragen naar minder ervaren werknemers waardoor taken anders verdeeld kunnen worden. Tegelijkertijd kan arbeidsondersteunende technologie – in combinatie met verdere digitalisering en slimme data – er in potentie voor zorgen dat het werk efficiënter kan worden uitgevoerd. 

In deze rapportage worden voorbeelden van arbeidsondersteunende technologieën besproken en de mogelijkheden die de geïnterviewde bedrijven hierbij zien voor toepassing in de bouw.